Hoekom die Pestalozzi Trust?

Ouers in Suid-Afrika is in ‘n dodelike stryd gewikkel. Dit is ‘n stryd om die harte en gedagtes en uiteindelik die lewens van hul kinders. Die stryd is teen die owerheidsmagte wat ouerinsette en -betrokkenheid uit die kinders se opvoeding wil weer. Alle ouers, ook tuisskoolouers, is in die stryd gewikkel, of hulle daarvan bewus is of nie. Die Griekse staatsman Perikles het na bewering gesê: “Just because you do not take an interest in politics it doesn’t mean that politics won’t take an interest in you .” So word tuisonderwys tans bedreig deur sterk beheermaatreëls wat die staat deur die BELA Bill wil invoer, wanneer dit klaar hersien en gepromulgeer is, en deur die Beleid op Tuisonderwys.
Dit is dan die rede waarom die Pestalozzi Trust ontstaan het: om ouers se hande te sterk in die stryd teen die magte wat hul van hul kinders wil beroof, en wat ouers en hul kinders van hul regte wil ontneem.

Hoe het die Trust ontstaan?

Die Trust is vanjaar 21 jaar oud. In 1992 is die Vereniging vir Tuisonderwys deur ‘n klein groepie tuisskoolouers gestig. Nadat Suid-Afrika ‘n nuwe grondwet gekry het en tuisonderwys gewettig is in die SA Skolewet, 84 van 1996, het dit duidelik geword dat tuisskolers in Suid-Afrika wel ‘n regsfonds nodig gaan hê. Die rede is dat alhoewel daar in die wet voorsiening gemaak word vir tuisonderwys, die wet baie gebreke het en kinders se reg op onderwys nie goed daarin beskerm word nie. Die Vereniging vir Tuisonderwys het toe opdrag gegee dat daar ‘n regsfonds vir Suid-Afrika gestig word. Die doel van die fonds sou wees om die regte en vryhede van alle gesinne te beskerm om hul kinders tuis volgens hul eie godsdienstige en/of filosofiese oortuigings, opvoedkundige oortuigings en kulturele tradisies op te voed. Die fonds is in 1998 deur ‘n groep Christene gestig. Wyle dr Chris Klicka, destyds een van die senior advokate van die Home School Legal Defence Association van die VSA, en self ‘n tuisskoolpa van 7, het ‘n groot rol ondersteunende rol gespeel. Wyle mnr Leendert van Oostrum was die eerste voorsitter en bestuurder van die Trust tot met sy dood in 2016. Reeds sedert die stigting van die Trust skakel die trustees internasionaal met tuisskoolleiers en -organisasies, en sodoende kon die Trust al ‘n goeie internasional ondersteuningsbasis opgebou het. Die Trust is ook betrokke by die Global Home Education Exchange, ‘n skakelorganisasie wat elke paar jaar ‘n Global Home Education Conference reël. Die volgende konferensie is in die Filippyne van 4-5 November, 2020. As ‘n uitvloeisel van die Global Home Education Conference 2018, waar die Trust ook verteenwoordig was, word daar vanjaar die eerste Africa Home Education Indaba van 17-18 Oktober in Pretoria, Suid-Afrika aangebied. Dit word gereël deur EACH, die East Africa Community of Christian Home Educators, die Pestalozzi Trust en Kragdag, en beloof om ‘n uitstekende geleentheid vir netwerk en opleiding vir tuisskolers te wees. Die twee dae word gevolg deur die Gauteng Ekspo op 19 Oktober. Tegelykertyd word ook die mondigwording van die Trust gevier, en die “Pretoria Declaration” geteken.

Wie besit die Trust?

Die Pestalozzi Trust is ‘n openbare-welvaartsorganisasie (“public benefit organisation” of “PBO”), dus ‘n nie-winsgewende Trust, wat bestuur word deur ‘n Raad van Trustees. Fondse word feitlik uitsluitlik verkry uit die ledefooi wat lede jaarliks betaal en in klein mate uit vrywillige donasies. Fondse word na die goeddunkie van die Trustees gebruik om die vryheid van onderwys te beskerm. Die finansiële state van die Trust word jaarliks deur ‘n onafhanklike ouditeursfirma geoudit.
Ons huidige trustees Op advies van kollegas in die VSA en Kanada is daar by die stigting van die Trust besluit om die Trust ‘n self-perpetuerende organisasie te maak. Dit beteken dat die huidige trustees die toekomstige trustees kies. Sodoende word daar voorkom dat die Trust demokraties oorgeneem kan word deur persone wat nie die lede se belange op die hart dra nie.
Suid-Afrika is in die bevoorregte posisie dat ons een van net drie lande ter wêreld is wat ‘n regsfonds vir tuisonderwys het – in die VSA beskerm die HSLDA tuisskolers se belange, en in Kanada is dit die HSLDA (Canada) wat na tuisskolers omsien. Die huidige trustees is die volgende: Mnr. Bouwe van der Eems (Voorsitter en Tesourier), mev. Karin van Oostrum (Bestuurder), mnr. Shaun Green, mnr. Henri Slabbert en adv. Andre Williams. Addisionele trustees is die volgende: mnr. Christopher Cordeiro, mev. Cathy Koetsier (Engeland), mnr. Jacs Lemmer, mnr. Frikkie Marx, mnr Peter Stock (Kanada), en adv. Antoine Theron (VSA).

Wie kan lid word van die Pestalozzi Trust?

Niemand kan by die Trust registreer nie, want die Trust is nie ‘n registrasie-owerheid nie. Daar is net een registrasie-owerheid, en dit is die onderwysdepartement. Die Trust is ‘n lede-organisasie, en gesinne en klein skooltjies kan dus aansoek doen om lidmaatskap van die Trust. Die Trust is nie ‘n versekeringsmaatskappy nie, maar eerder ‘n soort gesamentlike spaarskema. ‘n Groot getal Suid-Afrikaanse tuisskolers en mikroskole span saam in die Trust om mekaar se vryheid te beskerm om tuis- en private onderwys te kan beoefen. Hulle beywer hulle daarvoor om hul kinders in vryheid en sonder onregmatige inmenging te kan opvoed. Terselfdertyd verseker hulle dat hierdie vryheid ook vir hul kleinkinders bewaar sal bly. Omdat die regsituasie vir tuis- en kleinskoolonderwys in Suid-Afrika problematies is, is dit wys om by die Trust aan te sluit. Andersins moet ‘n gesin of skooltjie die dienste van ‘n prokureur en advokaat wat goed onderlê is in die reg op tuisonderwys of kleinskoolonderwys bekom om hul leerders se reg op onderwys te beskerm. Die Trust het aanvanklik slegs tuisskoolgesinne as lede aanvaar. Tien jaar later het dit egter geblyk dat die behoefte aan beskerming van die reg op onderwys net so groot is onder die kinders, ouers en onderwysers in skole, en veral mikroskole. Derhalwe het die Trust die besluit geneem om ook privaatskole as lede van die regsfonds in te skryf, ongeag of hulle by onderwysdepartement geregistreer is of nie. Gesinne of skole wat reeds in konflik met die owerheid gekom het in verband met hul tuisonderwys of kleinskoolonderwys kom nie in aanmerking as lid van die Trust nie. Gesinne en skole moet dus aansluit vóór hulle moeilikheid kry. In gevalle waar die gesin voorheen ondersoek is in verband met klagtes van kindermishandeling, verwaarlosing en ander verwante klagtes, kom die gesin ook nie in aanmerking vir lidmaatskap nie.

Wat doen die Trust?

Onbekend maak onbemind. Daarom versprei die Trust sedert sy ontstaan betroubare inligting oor alle aspekte van tuis- en kleinskoolonderwys.
Die Trust werk op die politieke en wetlike terreine deur geskrewe en mondelinge voorleggings, eedverklarings en getuienis voor die parlement, regeringskommissies, howe en amptenare. By wyse van mediaverklarings en onderhoude maak die Trust ook insette in koerantberigte, tydskrifartikels, radio-uitsendings en TV-programme oor tuis- en kleinskoolonderwys. Navorsing speel hierin ‘n belangrike rol, en die Trust ondersteun en bevorder daarom akademiese en ander navorsing oor tuisonderwys volgens sy vermoë. Omdat die Trust beman word deur tuisskolers met jare se ondervinding in tuisonderwys, kan die personeel van die Trust kundige, praktiese advies en inligting aan die publiek en aan ons lede verskaf. Die Trust bied ook op versoek landwyd werkswinkels oor die praktiese en regsaspekte van tuis- en kleinskoolonderwys aan, en verskaf sprekers vir konferensies en ekspo’s.

As ‘n lid van die Trust in die knyp is?

Lede van die Trust is beter ingelig as nie-lede. Die rede daarvoor is dat die Trust sy lede inlig oor ouers se pligte, regte en vryhede in tuis- en kleinskoolonderwys, asook oor die regsaspekte daarvan. Die SA Grondwet en die gemene reg vereis van ouers om die beste belange van hul kinders te beskerm teen onregmatige inmenging, ook deur owerheidsinstellings en amptenare. Ouers kan die regte en vryhede van hul kinders egter slegs beskerm as hulle weet wat daardie regte en vryhede is en wanneer hierdie regte en vryhede bedreig word. Die Trust hou ook sy lede op hoogte van enige verwikkelinge. ‘n Nuwe lid ontvang die Trust se noodnommer, wat 24/7 beskikbaar is, vir wanneer daar ‘n dringende probleem opduik. Dit is byvoorbeeld wanneer die kinderbeskermingsdiens van die SAPD, maatskaplike werkers, of onderwysamptenare onaangekondig opdaag en toegang tot die gesin se huis of die skoolperseel eis. Lede moet die Trust onmiddellik kontak wanneer sodanige konflik ontstaan. Die Trust help lede om die konflik te ontlont, en poog altyd om dit te doen sonder dat dit tot ‘n hofsaak lei, aangesien ‘n hofsaak traumaties vir alle partye is. As ons lede wel voor ‘n hof sou moet verskyn, dra ons die koste van ‘n kundige regspan en die nodige deskundige getuies.

Kontak die Trust:

Kontak ons per e-pos by defensor@pestalozzi.org of karin@pestalozzi.org, of telefonies by 012 330 1337, 071 192 6070 of 012 3311 018. Die Trust se webblad www.pestalozzi.org en die Facebook-blad van die Trust belig verskillende aspekte van tuis- en kleinskoolonderwys in Suid-Afrika, en aansoekvorms vir sowel gesinne as skole is ook op die webblad verkrygbaar.